मुंबई, : मुंबई शहराने (बीएमसीच्या अधिकारक्षेत्रातील) मे 2025 मध्ये एकूण 11,565 मालमत्ता विक्री नोंदणी केल्या, ज्यामुळे राज्याच्या महसुलात INR 1,062 कोटींचे योगदान झाले. मे 2025 मध्ये मालमत्ता नोंदणीत वार्षिक आधारावर (YoY) 4% घट झाली असली, तरी त्याच कालावधीत स्टँप शुल्क संकलनात 3% वाढ नोंदवली गेली. INR 5 कोटी आणि त्याहून अधिक किमतीच्या व्यवहारांमध्ये वाढ झाल्यामुळे महसुलात ही वाढ झाली आहे. बाजारामध्ये अजूनही निवासी मालमत्तांची मागणीच प्रमुख आहे, कारण या महिन्यातील एकूण नोंदणीपैकी 80% नोंदण्या निवासी मालमत्तांशी संबंधित होत्या.
मुंबईतील मालमत्ता विक्री नोंदणी आणि सरकारी महसूल संकलन
कालावधी | नोंदणी (युनिट्स) | वार्षिक आधारावर | मासिक आधारावर | महसूल (भारतीय रुपये कोटी) | वार्षिक आधारावर | मासिक आधारावर |
एप्रिल-24 | 11,648 | 11% | -18% | 1,058 | 18% | -6% |
मे-24 | 12,000 | 22% | 3% | 1,034 | 24% | -2% |
जून-24 | 11,673 | 13% | -3% | 1,014 | 18% | -2% |
जुलै-24 | 12,373 | 21% | 6% | 1,064 | 28% | 5% |
ऑगस्ट-24 | 11,631 | 7% | -6% | 1,062 | 31% | 0% |
सप्टेंबर-24 | 9,111 | -15% | -22% | 877 | -22% | -17% |
ऑक्टोबर-24 | 12,960 | 22% | 42% | 1,205 | 44% | 37% |
नोव्हेंबर-24 | 10,216 | 5% | -21% | 925 | 30% | -23% |
डिसेंबर-24 | 12,418 | 1% | 22% | 1,134 | 21% | 23% |
जानेवारी - 25 | 12,249 | 12% | -1% | 994 | 31% | -12% |
फेब्रुवारी-25 | 12,066 | 0.1% | -1% | 935 | 6 | -6% |
मार्च-25 | 15,501 | 10% | 28% | 1,589 | 42% | 70% |
एप्रिल-25 | 13,080 | 12% | -16% | 1,115 | 5% | -30% |
मे-25 | 11,565 | -4% | -12% | 1,062 | 3% | -5% |
स्रोत: महाराष्ट्र सरकार - नोंदणी आणि मुद्रांक विभाग (IGR); नाइट फ्रँक रिसर्च
नाइट फ्रँक इंडिया चे अध्यक्ष आणि व्यवस्थापकीय संचालक शिशिर बैजल यांनी सांगितले, “मे 2025 मध्ये मुंबईच्या निवासी बाजारात मालमत्ता नोंदणीत वार्षिक आधारावर 4% घट झाली, कारण INR 1 ते 5 कोटी दरम्यानच्या मालमत्तांच्या विक्रीचा वेग कमी झाला. तथापि, INR 5 कोटींपेक्षा जास्त किमतीच्या मालमत्तांच्या जास्त विक्री वेगामुळे महसूल संकलनावर याचा परिणाम झाला नाही. वर्षभराच्या आकड्यांनुसार, मुंबईने 24% वार्षिक वाढीसह एकूण 64,461 मालमत्ता नोंदविल्या आणि महसूलात 17% वाढ नोंदवली, ज्यात स्टँप शुल्क संकलन INR 5,696 कोटींपेक्षा अधिक झाले.”
तिकीट साईज श्रेणीप्रमाणे व्यवहार
श्रेणी | मे – 24 | मे-25 | ||||||
1 कोटी पेक्षा कमी | 43% | 44% | ||||||
1 ते 2 कोटी | 33% | 32% | ||||||
2 ते 5 कोटी | 19% | 17% | ||||||
5 कोटी आणि त्याहून अधिक | 5% | 7% | ||||||
श्रेणी | मे – 24 | मे-25 | % बदल (वर्ष-दर-वर्ष) | |||||
1 कोटी पेक्षा कमी | 5,118 | 5,129 | 0% | |||||
1 ते 2 कोटी | 3,959 | 3,681 | -7% | |||||
2 ते 5 कोटी | 2,306 | 1,990 | -14% | |||||
5 कोटी आणि त्याहून अधिक | 617 | 765 | 24% |
मे 2025 मध्ये खरेदीदारांच्या क्रियाकलापात स्पष्ट फरक दिसून आला, ज्यात वाढ मुख्यत्वे उच्च किमतीच्या मालमत्ता वर्गात केंद्रित होती. रुपयांच्या 5 कोटींपेक्षा जास्त किमतीच्या मालमत्तांच्या नोंदणीचा हिस्सा मे 2024 मध्ये 5% होता, जो मे 2025 मध्ये 7% वर वाढला. त्याचबरोबर, मध्यम किमतीच्या वर्गांमध्ये, विशेषतः रुपयांच्या 1 कोटी ते 5 कोटी दरम्यानच्या मालमत्तांमध्ये वाट्याचा हिस्सा कमी झाला.
1,000 चौरस फूटपर्यंतच्या मालमत्तांनी नोंदणीमध्ये आघाडी कायम राखली आहे.
मे 2025 मध्ये मुंबईतील निवासी नोंदणीत 1,000 चौरस फूटपर्यंतच्या अपार्टमेंट्सचे प्रभुत्व कायम राहिले, ज्यांनी एकूण व्यवहारांपैकी 83% हिस्सा घेतला – जो मागील वर्षाप्रमाणेच होता. या वर्गात, 500–1,000 चौरस फूट क्षेत्रफळ असलेले अपार्टमेंट सर्वात जास्त पसंतीस मिळाले, ज्यांचा हिस्सा 44% होता. मात्र, मोठ्या घरांमध्ये वाढती आवड दिसून आली आहे: 1,000–2,000 चौरस फूट क्षेत्रफळ असलेल्या युनिट्सचा हिस्सा 13% वरून 14% वर वाढला, तर 2,000 चौरस फूटपेक्षा जास्त असलेल्या युनिट्सचा हिस्सा 2% वरून 3% वर गेला. ही प्रवृत्ती खरेदीदारांच्या अधिक प्रशस्त घरांकडे हळूहळू, पण सातत्याने वाढत्या रुचीचे द्योतक आहे, जरी एकूण व्यवहारांमध्ये छोटे घर अजूनही आघाडीवर आहेत.
अपार्टमेंट विक्रीचा क्षेत्रफळानुसार तुकडा
क्षेत्रफळ (चौरस फूट) | मे – 24 | मे-25 |
500 पर्यंत | 39% | 39% |
500 – 1,000 | 45% | 44% |
1,000 – 2,000 | 13% | 14% |
2000 पेक्षा जास्त | 2% | 3% |
स्रोत: महाराष्ट्र सरकार - नोंदणी आणि मुद्रांक विभाग (IGR); नाइट फ्रँक रिसर्च
पश्चिम उपनगर आणि मध्य उपनगर एकूण बाजारपेठेतील 87% हिस्सा राखतात
पश्चिम आणि मध्य उपनगर हे प्रमुख रिअल इस्टेट केंद्र म्हणून कायम राहिले, जे एकूण बाजारपेठेतील 87% हिस्सा तयार करतात. मात्र, दक्षिण मुंबईत मालमत्ता नोंदणीचा हिस्सा 1% ने वाढला आहे.
सूक्ष्म-बाजारनुसार (माइक्रो-मार्केट) अपार्टमेंट विक्रीचा तुकडा
सूक्ष्म बाजारपेठ | मे 2024 मधील हिस्सा | मे 2025 मधील हिस्सा |
मध्य मुंबई | 6% | 6% |
मध्यवर्ती उपनगरे | 29% | 30% |
दक्षिण मुंबई | 7% | 8% |
पश्चिम उपनगरे | 57% | 57% |
स्रोत: महाराष्ट्र सरकार - नोंदणी आणि मुद्रांक विभाग (IGR); नाइट फ्रँक रिसर्च